Terug naar de beginpagina. Naar het overzicht in het kort.

Hoeve Anstell in Kerkrade.

Hier wordt nog aan gewerkt!

Klooster Anstel

(Bron: Agrarisch Kerkrade)
Een zekere Henricus van Maastricht (oppidum Trajectense) schonk in 1124 aan de abdij Kloosterrade 3 mansi [=180 morgen] land bij 'Bymle' [Bemelen].
De kloosterlingen verkochten dat land en kochten in plaats daarvan 2 mansi [=120 morgen] van het echtpaar Sigewinus en Jutta. Zij hadden die 2 mansi van de hertog in leen. De tienden ervan waren van de parochiekerk van Kerkrade.[1] Die 120 morgen land waren gelegen aan de overkant van de Anstel [gezien vanaf Rolduc], waar omstreeks 1720 de hoeve van de abdij is, zo vermeldde abt Heyendal.[2] Jutta voegde aan die 2 mansi nog een derde mansus toe, die daar gelegen was.[3] In 1143 volgde nog een andere mansus, geschonken door jongeling Hildebrandus die toen in het klooster intrad.[4]
In 1147 geeft bisschop Hendrik II van Luik een opsomming van de goederen welke de abdij Kloosterrade bezit. Hij noemt o.a. een hoeve nabij de rivier de Anstel.[5]

Afgaande op bovenstaande gegevens zou de hoeve Klooster Anstel in het begin dus 4 mansi [= 240 morgen] groot zijn geweest.

In 1665 werd de hele hoeve gemeten door de Zeleuzen van Kerkrade. Ze omvatte toen, met akkers, weilanden en vijvers, 205 (grote) morgen en 1 vierdel.[6] In 1728 werd de hoeve nog eens gemeten. Het totaal was toen 199 grote morgen en 4 roeden.[7]

In oktober 1607 werd door Peter Nellis een landmeting verricht ter correctie van die van de Zeleuzen.[8] De totale hoeve omvatte toen, volgens die meting, 189 (grote) morgen, 56 vierdel en 4 roeden.[9] Theodorus Strangh mat in 1728 de hoeve en kwam tot een totaal van 199 (grote) morgen, 4 roeden.[10]

Tot in het jaar 1695 waren de gebouwen van de pachthoeve 'van Anstelen' gelegen op een steenworp afstand van de rivier Anstel. Een zeer holle weg voerde door de hoeve. En door die weg stroomde het regenwater in de rivier. Het water holde echter het fundament van het huis van de pachter uit. Om die reden en ook vanwege de vochtige kelder was het noodzakelijk de hele hoeve op een andere en hoger gelegen plaats te herbouwen. Daarom liet abt Joannes Bock in 1695 een nieuwe hoeve bouwen, en wel in het vierkant.[11]

In 1730 werd onder abt Heyendal een nieuw gebouw toegevoegd aan het huis van de hoeve. Daaronder was ook een nieuwe kelder waarboven het voorname vertrek met een haardvuur.[12]

In 1668 werd de hoeve verpacht aan Guilielmus Lejeune.[13] Hij werd als pachter van "Closter Anstell" opgevolgd door Wilhelmus Jonck die op 12 april 1670 stierf.[14] Op 4 februari 1681 wordt als pachter vermeld Hendrik Wiertz.[15] In 1706 werd de hoeve verpacht aan Arnoldus Delahaye.[16] Van 1740-1744 wordt als pachter genoemd: weduwe Clara Delahaye-Scheren.[17] Van 1755-1756 wordt als pachter genoemd: Albertus Delahaye, gehuwd met M.S. Savelsberg.[18] Op 22 augustus 1795 werd Klooster Anste1 door prior P.Brech voor 1610 Luikse gulden verpacht aan Winandus de la Haye.[19]

De schrijfwijze
Closter Anstell (1670), villa vocata die Anstel pertinens ad abbatiam Rodensem (1740-1741), Closterroder Anstel (1742/43), villa de Anstel Rodensis (1744), Klosteranstel, Clo(o)ster-Amstel 1755/83.

Noten:
[1] An.Rod. fol. 11v.
[2] Kloosterrade, hs 10, p. 216.
[3] An.Rod. fol. 11v; Kloosterrade, hs 10, p. 216.
[4] Kloosterrade, hs 10, p. 216; An. Rod., fol. 18r.
[5] Franquinet 1869, p. 10.
[6] Kloosterrade, hs 10, p. 216.
[7] idem, p. 219.
[8] Deze laatstbedoelde meting is echter pas in 1665. Is het jaartal 1607 een schrijffout van abt Heyendal? Moet het zijn:1706?
[9] Kloosterrade, hs 10, p. 218.
[10] idem, p. 219.
[11] Kloosterrade, hs 10, p. 217.
[12] Idem.
[13] Kloosterrade, hs l0, p. 218.
[14] Overlijdensregisters der St.Lambertusparochie Kerkrade.
[15] RAL, LvO 2384.
[16] Kloosterrade, hs. 10, p. 218.
[17] Parochianenregisters der St.Lambertusparochie Kerkrade.
[18] idem
[19] Franquinet 1869, p. 137 nr. 205.



Klik hier voor meer informatie over Hoeve Anstel klik hier. (Bron: www.warsage.nl).


Terug naar de beginpagina. Naar het overzicht in het kort.