Evenals de meeste Franstalige familienamen in Zuid-Limburg is ook de naam (de) La Haye van Waalse oorsprong. Er liggen in het nabije Waalse land meerdere gehuchten La Haye, waaraan een familie haar naam kan ontlenen. De naam La Haye (letterlijk: de haag) verschijnt op plaatsen die markant zijn wegens hun met heggen omgeven landerijen. Deze heggen waren vooral aangelegd om het groot wild uit de akkers te houden. Nederlandse synoniemen van de naam De La Haye zijn: Van der Heggen, Van der Hagen, Hagens, enz.
1.Verreweg de meeste Delahaye's in Zuid-Limburg stammen af van één en dezelfde familie, die haar naam ontleent aan het gehucht La Haye, onder Julémont (zie foto) , waar ca. 1400 de stamvader Winand geboren werd. Het was een geslacht van pachters, waarvan er in het begin van de 17e eeuw enige naar Nederlandstalig gebied zijn gekomen. Hun afstammelingen wonen heden overal in Zuid-Limburg, in het Duitse grensgebied, in de Belgische provincie Antwerpen en hebben zich doot heel Nederland verspreid. Ondanks verschillen in schrijfwijze van de naam behoren de meeste (de) La Haye's tot één familie, of de naam nu gespeld wordt Delahaije, Laheij, de Lahaye, Delhaye, Laheye of wat dies meer zij. Men telt in de archivalische bronnen ruim 160 verschillende schrijfwijzen van de naam. Het wapen van deze familie (zie afbeelding op de eerste pagina) vindt men o.a. op het gemeentehuis van Visé en op het prachtige plafond van de kerk van Soumagne.In deze familie kwam de voornaam Winand veelvuldig voor.
Er werd wel eens verteld dat de Zuid-Limburgse familie De La Haye af zou stammen van een Hugenoot van Franse adel. Dit verhaal berust echter op een 19e-eeuwse vervalsing en moet naar het rijk der fabelen verwezen worden.
De uit 10 delen bestaande serie gepubliceerd onder de naam 'Herten in 't Woud' geeft de uitgebreide genealogie van de familie Delahaye. Deze serie is geschreven door de neven Jo Hoen en Régis de la Haye.
2. In een andere familie (de) La Haye, te Maastricht, oefende men van vader op zoon het beroep van soldaat uit. Het is (nog) niet bekend waar dit geslacht vandaan kwam, maar deze de la Haye's zij n in ieder geval al sinds de 17e eeuw echte "Mestreechteneere". In deze kwam de voornaam Gabriel veelvuldig voor.
3. Blijven we nog even in Maastricht, waar men in de werd 17e en 18e eeuw de interntionaal befaamde geweermakers De La haye aantreft, die overigens deze naam pas gaan voeren in de tweede helft van de 17e eeuw. Geweren en pistolen door leden van deze familie gefabriceerd, bevinden zich heden in musea o.a. in Stockholm en Kopenhgen, en in particuliere collecties in Amerika en Nederland. Over deze familie geweermakers vind je meer informatie in 'Herten in 't Woud' deel VIII.
4. De heer Léon Lahaye was in de jaren 20 van de 20e eeuw rijksarchivaris van Luik. Hij stamt uit een familie die van oorsprong 'de Soumange'heette, maar die later ging wonen op het gebiedd 'La Seche Haye' onder Olne. Daarvan kreeg het ook de naam die later is ingekort tot La Haye. Een (zeer) onvolledige genelogie van dit geslacht is gepubliceerd in de "Archives Vervi?ntois, deel X (1966, p.2-8), waarin deze familie zich overigens ten onrechte het wapen van de familie De La Haye van Julémont aanmeet.
5. Op de westelijke oeer van de Maas, in Oupeye, leefde reeds op het eind van de 14e eeuw een familie De La Haye, die later vooral te Luik wortel heeft geschoten. Een genealogische studie van Thierry de la Haye vindt men inhet tijdschrift "Le Parchemin" 31 (1981, p.167-180).
6. Laatstgenoemde Thierry de la Haye stamt overigens weer af van een geheel andere familie de la Haye.
7. Weer een andere familie De La Haye komt uit Thimister. Een 17e-18e eeuw genealogisch handschrift over dit geslacht berust op het Gemeentelijk Archief van Maastricht (collectie handschriften nr.91) en is gepubliceerd in de Limburgse Leeuw 3 (19541955), p. 1~103.
8. En dan spreken we nog niet over de molenaarsfamilie de Lahaye uit Charneux, waarvan men een graf kruis met familiewapen vindt op het kerkhof van Charneux. In deze familie kwam de voornaam Olivier veelvuldig voor.
9. Tenslotte is er nog de Luikse schepenfamilie dela Haye dit Germea, ook genoemd 'de la Haye dit du Sani'.