Terug naar de beginpagina. | Naar het overzicht in het kort. |
Wie van de drie?Ooit een frivool spelprogramma op de TV. Maar wie is de echte Karel de Grote?Het beeld van Karel de Grote kent vele uitvoeringen. Is het die barmhartige figuur links (met strijdend zwaard en Christelijk kruis en wereldbol). Het zwaard naar boven gericht (agressor) of naar onder (vredelievend of gerechtigheid?) geeft al de ware Karel aan. De kruis symboliseert de macht over de Christenen, de wereldbol de overheersing van de wereld. Vergelijk deze afbeelding van Albrecht Dürer met die van vrouwe Justitia, waarbij het zwaard naar onder is gericht en zij een weegschaal draagt als teken van afgewogen oordelen. Of is het de Sinterklaasfiguur rechts, waarvan we moeten vaststellen dat die net als de echte Sinterklaas niet bestaan heeft. Of is de middelste afbeelding de juiste? De enige overeenkomst in deze en veel andere afbeeldingen is de Keizerskroon die nooit van Karel de Grote geweest kan zijn omdat die uit de 11e eeuw stamt. Het achteraf bepaalde perspectief van de historische onderzoekers heeft tot een vertekening van de heersersgestalte van Karel de Grote geleid. Nuchter bezien is er wat de analyse betreft eigenlijk geen grond voor gevolgtrekkingen zoals die meestal worden geschetst. De stelling van de redactie van SEMafoor in 18.4, 2017 is de enige juist: "De heersende opvattingen over Karel de Grote zijn niet langer houdbaar en hard toe aan een grondige revisie". De sfeer waarin de mythen rondom Karel de Grote zich afspelen, wijzen, anders dan men zou denken, niet op een keizerlijke apotheose. De keizerskroon stond in het oude Rome bekend als de corona civica, het door senaat en volk verleende ereteken uit erkentelijkheid dat de integriteit van de stad en de republiek bewaakt en bewaard was. Maar het SPQR -Senatus PopulosQue Romanos = 'De Senaat en het Volk van Rome', was niets anders dan wat nu noemen 'eigen volk eerst'. En dat is ook precies wat Karel de Grote doet: eigen volk -in dit geval de Franken- eerst. Zijn wetten, zijn vriendjespolitiek, zijn oorlogen en slavernij van onderdrukte volkeren bevestigen dit. |
![]() Zijn gestalte zou al even geweldig zijn als de omvang van zijn rijk: vurige ogen, woeste baard, zware wenkbrauwen en ruim twee meter lang. Al even geweldig was zijn kracht: hij heeft menigmaal een ridder te paard doorkliefd van hoofd tot voeten, paard incluis en hij kon in één keer vier hoefijzers recht buigen. Tenminste, dat maken de mythen en sagen ervan. AI even hoogstaand was Karel soberheid (dan niet met eten) en zijn wijsheid. In ethisch opzicht was hij rechtvaardig, matig in zijn levensstijl, beschermer van de kunst en de wetenschap, maar vooral van de christenkerk, en daarom zonder mededogen voor de heidenen. De vele spectaculaire wonderen die hem op zijn levenspad begeleiden -tot en met het opwekken van doden- tonen eens te meer dat het hier gaat om een mens van goddelijke uitverkiezing; nog net geen Messias, maar toch wel Gods stadhouder op aarde, als Rooms-keizer ook de dynastieke voorvader van alle latere dragers van de Roomse kroon en hun geslacht. We kunnen een hele rij 'heldendaden' van Karel de Grote opsommen. Hij ondernam strooptochten over de grens, plunderde en volstond met het opleggen van schattingen als hij het grondgebied niet wilde inlijven. Zijn rondreizen en missie dominici was niets meer en niets minder dan wat andere machthebbers doen: volledige controle, ter plekke plunderen en om aanslagen (die er meerdere zijn geweest) te voorkomen niet tevoren bekend maken waar hij verbleef. De verplichte bekering tot het ware geloof betekende niets meer of minder dan het erkennen van de macht van Karel de Grote. Karel de grote was een dictatator van de ergste soort. Hij schuwde het zelfs niet zijn eigen broer en medekoning te (laten) vermoorden. Karel de Grote wordt dan wel voorgesteld als bestrijder van de Noormannen, maar hij deed hetzelfde. Zijn legers moesten op de been gehouden worden met al wat ze konden stelen en uit de schattingen konden roven. De steun van getrouwen werd afgekocht met geschenken als paarden, zilver en goud of wapens én slaven. Vriendjespolitiek was gemeengoed. Hetzelfde zie in de latere Middeleeuwen waar de strijd om de macht ging tussen de edelen en het gewone volk. Het kostte Floris V zijn leven. Maar ook de de latere en zelfs de hedendaagse tijd is dat het kenmerk van een dictator: machtswellust door onderdrukking van de bevolking en omkoping en privileges van de aanhangers om hem heen. ![]() Als je het gedrag van Karel de Grote en zijn getrouwen bekijkt, zie je de Noormannen niet meer als een invasiemacht, maar gewoon als het zoveelste partij in hetzelfde uiterst gewelddadige spel van oorlog, plundering, brandstichting en moord. De Noormannen legden schattingen op, Karel de Grote deed precies hetzelfde, maar hief daarnaast tienden voor de kerk, die zo nauw verbonden was met zijn macht. Van een scheiding van kerk en staat was geen sprake. Bij Karel de Grote was dat één en is in veel landen nog steeds één. Er zijn ook bij ons (en waar niet?) nog steeds politiek partijen en politici die hun opvattingen baseren op het geloof. Geloof dat nu eenmaal moeilijk te bestrijden is met feiten! Dat geldt ook voor historici. Als wetenschap eenmaal geloof is geworden, is het niet te bestrijden met feiten. Als je hen van hun geloof wil afbrengen reageren ze als een kleuter aan wie verteld wordt dat Sinterklaas niet bestaat. Zie quote hiernaast uit Dagblad van Nijmegen van dec.1980. |
Terug naar de beginpagina. | Naar het overzicht in het kort. |