Kroning van Karel de Grote tot Koning der Franken.
Er is een absolute zekerheid waar iedereen in de historische wetenschap het over eens is: de kroning van Karel de Grote tot koning der Franken vond plaats op 9 oktober 768 te NOYON in Frankrijk.
Einhard, tijdgenoot en secretaris van Karel de Grote, schrijft dat dit te Noviomagus geschiedde. Als Einhard dan in een volgende passage de bouw van een nieuw paleis vermeldt, plaatst hij dat "te Noviomagus aan de rivier de Vahalis, die het Eiland van de Bataven in het zuiden voorbijstroomt". Beide keren wordt dezelfde plaats bedoeld. In hoeverre de tekst van Einhard bij het kopiëren aangepast is blijft een vraag. Immers we hebben geen origineel van de tekst van Einhard, slechts een kopie.
Met de kroning tot Koning van de Franken, doet Karel de Grote zijn intrede in de geschiedenis. Nadat Pepijn de Korte te Quiercy (bij Noyon) overleden was, volgden zijn zonen Karel en Karloman hem in het Frankische rijk op. Karloman werd in Soissons gekroond; Karel de Grote in Noyon.

Einhard schrijft: "De zonen- Karel en Karloman zijn met de toestemming van alle Franken tot koning gekroond, en wel Karel in Noviomagus, Karloman in Soissons."
De Annales Francorum zeggen dat Karel gekroond is "in Noviomo civitate".
De Fredegarani Chronici continuatio: "Carolus in Novionem urbem".
De Eginhardi Annales: "et Karolus in Noviomago civitate".
Een andere codex van de annales Francorum geeft deze variant; "domus rex Karolus in Noviomaco civitate".
Het Ex Adonis chronico heeft: "Carolus in Novioma civitate".
De Hugonis Floriacensis historiae Eccl.: "van hen heeft Karel in Noviomensi Urbe de kroon op zich genomen".
Andere handschriften van dezelfde kroniek noemen: "In Noviomo, een stad van Francia, is hij tot koning verheven".
De Annales Tiliani vermelden de kroning van Karel "in Noviomo civitate".
De Annales Francorum Mettenses: "Karolus rex in Noviomo urbe".
Het Sigeberti Chronicon: "Karel ontving de koninklijke kroon in Noviomi".

Alle variaties van de naam Noviomagus (Noviomo civitate, Novionem, Novionem urbem, Noviomaguo civitate, Noviomaco, Novioma, Noviomensi Urbe, Noviomo, Noviomo urbe, Noviomi, Noion, Noviomus, maar ook Neumaga, Niumaga, Numaga) in verschillende kronieken over de kroning van Karel de Grote genoemd, slaan dus op Noyon. De historische en tekstkritische consequenties die dit heeft wil of durft men echter niet te trekken.