"Herten in 't Woud" is een 10 delige serie over de genealogie en de geschiedenis van de familie Delahaye (Delahaije, de La Haye, del Haie enz. -er bestaan zo'n 160 verschillende schrijfwijzen van de naam!). De serie is geschreven door Jo Hoen en Régis de la Haye.
Legpenning in 2004 gemaakt door Joost Jeuken voor de familie-vereniging De La Haye. Joost is zelf telg uit deze grote familie.
De penning meet 88x80x12 mm (hxbxd), is in brons gegoten en weegt bijna 500 gram.
Van deze familie en alle families die ermee verbonden zijn is een register van ruim 2400 familienamen samengesteld. Men kan zonder overdrijven stellen dat praktisch alle autochtone Zuid-Limburgers op de een of andere manier, van vaderskant of via moederskant, van Winand delle Haye afstammen.
Van de naam Delahaije bestaan wel 178 verschillende schrijfwijzen, zoals Delahaije, Lahaye, de La Haye, del Haye, Delhaye, Delahije, del Hai, Delahye, de Lahaye , Delahaije, Delahay, delle Haye, zelfs vertaald als Von der Hecken en Vandenhaegen, allemaal terug te vinden in Herten in 't Woud (La Haye=bos niet heg of haag. Vergelijk het met het woord hagepreken).
volgende»Het gebied van Limburg (Nederland en België bestonden nog lang niet) was een lappendeken aan heerlijkheden, graafschappen, hertogdommen en kerkelijke bezit (zie het betalen van cijns).
De taalgrens bestond al sinds de Romeinse tijd en vormt een belangrijk gegeven in de geschiedenis, ook in de bevindingen van Albert Delahaye.
Vrouw, kinderen en de hele inboedel en eventuele huis- en boerderij-dieren gingen mee. Het was een toch te voet van zo'n 30 km (rode pijl) van Saint-André naar Oensel bij Beek, over een glooiend ladschap (zie kader onder de kaart).
Winad en zijn gezin passeerden behalve de taalgrens, meerdere 'grenzen' (niet te vergelijken met de hudige landsgrenzen). Zij passeerden zeker vier grenzen: 1.de taalgrens, 2 graafschap Dalhem 3. 's-Hertogenrade en 4.land van Valkenburg. En dan nog door stukjes Duitse Rijk en door een Kerkelijke Heerlijkheid. Toen Winand in 1621 naar Nederland emigreerde was zijn jongste zoontje Martin anderhalf jaar. De verbinding met het 'thuisland' bleef ook nadien bestaan.
|
Mijn voorvader Petrus de La Haye (La Hay, Delahaye en andere schrijfwijzen), gedoopt te Nuth op 21 december 1753, was Oostenrijker van geboorte. Nuth lag toen in het gebied dat Oostenrijks was. Hij trouwde in 1788, te Schin op Geul, gebied dat Oostenrijk sinds kort had overgedragen aan de Republiek der Verenigde Nederlanden. Hij kwam dus onder de souvereiniteit van de Staten-Generaal. In 1795 werd hij Fransman en in 1815 Nederlander. Zijn zoon Joannes Matthias de La Haye, eveneens mijn rechtstreekse voorvader, werd geboren te Klimmen op 23 september 1795, dus in het gebied dat door de Franse troepen bezet was, dat toen al door de Republiek der Verenigde Nederlanden aan Frankrijk was afgestaan en enige dagen na de geboorte van baby Joannes Mathias, op 1 oktober 1795, door Frankrijk geannexeerd werd. Mijn voorvader was dus Fransman. Lang zou het niet duren: in 1815 werd hij Nederlander. Zijn zoon, eveneens Joannes Matthias genaamd, werd geboren in 1833 als Belg. Beiden overleden als Nederlanders. Een andere zoon van Petrus de La Haye, Joannes Antonius, geboren in Klimmen in 1790, dus onder de Republiek der Verenigde Nederlanden, overleed op 20 december 1811 te Gent, als soldaat in het 6e Bataillon Sappeurs van Walcheren. Hij was één van de vele slachtoffers van de grootheidswaanzin van Napoleon. Een eeuw later werd onze familie wederom door nationalisme verscheurd: op 9 september 1917 sneuvelde Hubert de la Haye, geboren in Aken op 6 november 1898, vergast aan het front, terwijl aan de andere zijde, op 5 of 6 augustus 1914, zijn verre neef Raymond de la Haye, een jonge en talentvolle Belgische kunstschilder, stierf voor een nutteloze verdediging van Luik. Maar terug naar de negentiende eeuw. Na de val van Napoleon tekende het Congres van Wenen een nieuwe kaart van Europa en deelde het grootste gedeelte van onze regio in bij het koninkrijk van Willem I. Vijftien jaar later werden mijn voorouders Belg. Maar slechts voor negen jaar. Uiteindelijk danken wij onze Nederlandse nationaliteit aan de avontuurlijke gebeurtenissen rond de aanwezigheid van generaal Dibbets in Maastricht. Men hoeft maar een Carnavalskrant te openen om te begrijpen dat Dibbets nog steeds niet vergeten is, en dat men de "Hollanders" nog altijd als vreemdelingen beschouwt. Sinds het begin van onze familiegeschiedenis, rond 1400, hebben wij als landsheren gehad: de hertog van Brabant, de hertog van Bourgondië, de koning van Spanje, de Duitse Keizer, de prinsbisschop van Luik, de Staten-Generaal van de Verenigde Nederlanden, de aartshertog van Oostenrijk, de koning van Pruisen, de hertog van Gulik, de prins-abt van Stavelot, de Franse Republiek, keizer Napoleon, de koningen van Nederland en België, om van de mindere goden, de kleine heren van verschillende mini-staatjes van het Duitse Rijk nog maar te zwijgen. En deze lijst maakt geen aanspraak op volledigheid! Kortom, mijn voorouders hebben altijd gewoond in een streek waar de grenzen en de verschillende souvereiniteiten zo versnipperd en zo talrijk waren en zo vaak veranderd zijn, dat ze er ten langen leste geen aandacht meer aan besteedden. Men spreekt dus zeer terecht van een "land zonder grenzen". Dit "land zonder grenzen" is niet alleen een Gordiaanse knoop van staatsgrenzen, het is ook een regio waar drie taalgrenzen samenkomen. Mijn voorouders spraken Duits, Frans, Nederlands en daarenboven het plaatselijk en regionaal "plat". Vraag ons dus niet naar een gevoel van solidariteit met mensen die in hetzelfde staatsverband wonen, een gevoel van "vaderlandsliefde". Over de staatsgrenzen die in 1815 en 1839 door de grote mogendheden zijn getrokken, is onze mening niet gevraagd. |
 |
Ons vaderland is de plaats waar wij wonen. Ons vaderland is Europa. In deze tijd van Europese eenwording en van geleidelijke opheffing van de grenzen verdwijnen langzamerhand de nationalistische gevoelens ten voordele van de Europese gedachte. Maar het is niet voldoende om alleen maar over Europa te spreken, men moet Europa ook concreet ten uitvoer brengen. Onze voorouders deden dat al, omdat zij de vele grenzen die zij tegenkwamen gewoonweg negeerden. Nu is het onze taak om op het gebied van het genealogisch onderzoek met onze vier provincies, onze drie talen, onze drie nationaliteiten en onze talrijke genealogische verenigingen één "Euregio" te vormen. Onze streek is voorbestemd voor een dergelijk initiatief. Praktisch iedere genealoog ontdekt vroeg of laat dat hij voorouders aan de andere zijde van de grenzen heeft. Al die grenzen maken het hem niet gemakkelijk. Er is maar één oplossing: samenwerking op regionaal, op "euregionaaI" vlak. Sinds enige jaren hebben enkele bestuursleden van genealogische verenigingen in de driehoek Maastricht-Luik-Aken initiatieven ontplooid om te komen tot meer samenwerking over de grenzen heen. In 1988 is een internationaal samenwerkingsverband van start gegaan, genaamd "Drie Grenzen" dat zich tot doel stelt de contacten tussen genealogen in de regio te bevorderen. Sindsdien hebben de initiatiefnemers al meerdere malen vergaderd. En met succes. Er zijn verschillende afspraken gemaakt om de internationale samenwerking leven in te blazen. Voorrang is gegeven aan de uitgave van een informatiebulletin: GENEALOGIE ZONDER GRENZEN, dat met dit eerste nummer van start gaat. In dit blad zal verschijnen een activiteitenkalender (excursies, lezingen, vergaderingen), een vraag- en antwoordrubriek, artikelen van belang voor onze "euregionale" genealogen, presentatie van genealogische verzamelingen, informatie over archieven en bibliotheken, en de gebruikelijke rubrieken over "kernnamen" en boek-en tijdschriftenbesprekingen, kortom, alles wat thuishoort in een genealogisch tijdschrift. Als afstammeling van een oude "familie zonder grenzen" wens ik GENEALOGIE ZONDER GRENZEN een lang leven toe!. Régis de La Haye. |