In Nijmegen laat men de Karolingische geschiedenis na de Romeinse tijd weer beginnen met de oorkonde van Karel de Grote uit het jaar 777.
Van de 14 namen uit deze oorkonde wordt de determinatie van 10 namen compleet verzwegen. Het Bronnenboek noemt 7 plaatsen niet eens. Met slechts 4 plaatsen (is 28%) wil men bewijzen wat door de overige 10 plaatsen (is 72%) weersproken wordt. Verstaan Leupen en Bogaers dat onder historische wetenschap?
Studenten?
Het Bronnenboek van Nijmegen is geschreven, neen, samengesteld door studenten! onder leiding van P. Leupen en B. Thissen van het Instituut voor Middeleeuwse Geschiedenis der Katholieke Universiteit Nijmegen.
Het is een wanproduct en een aanfluiting van historisch onderzoek en historische wetenschap. Dat moet je ook niet overlaten aan studenten die het vak nog moeten leren. Het geeft wel precies aan hoe de historische wetenschap werkt. Het is dan ook onvoorstelbaar dat andere historische corifeeën er hun instemming aan gegeven hebben. Onvoorstelbaar? Neen, geheel voorstelbaar, immers zo werkt de historische wetenschap die bestaat uit 'naschrijverij'. En degene die daaraan niet meedoet, maar op zoek gaat naar de oorspronkelijke bronnen, is dan de gebeten hond.
De Club van Nijmegen.
De medeplichtigen in deze onwelriekende affaire moeten ook bekend worden gemaakt. Blijkens het Bronnenboek bestaat De Club van Nijmegen, die op 31 oktober (Hervormingsdag!) 1977 het 'ondergeschoven kind' ten doop hield, uit de volgende personen:
(opvallend en in tegenspraak met hetgeen in het Bronnenboek wordt beweerd, is wat Sarfatij en Bloemers zelf schrijven zoals in 'Archeologie in Nederland' en 'Onder heide en akkers').
Als corifeeën, die hand- en spandiensten verrichtten, worden genoemd:
Dat deze Club van Nijmegen vooral bestaat uit Nijmeegse historici is vanzelf sprekend. Zij hebben immers heel wat te verliezen. Maar dat Amsterdam en Amersfoort ook deelgenoot zijn in deze afgang is voor hen te betreuren. Wisten zij niet beter? Hebben zij zich erin laten luizen?
Van D.P.Blok is het nog wel te begrijpen. Hij had immers nog wat appeltjes te schillen met Delahaye. Maar heeft Blok zijn eigen Lexicon wel eens gelezen en vergeleken met het Bronnenboek? Dat valt te betwijfelen.
Blok noemt zelf over de Romeinse tijd de jaartallen: 1ste helft 1ste eeuw, de jaren 107, 170, 180, 2de en 3de eeuw, 8ste eeuw (Ravennas), 13e eeuw (Peutingerkaart). Dat zijn 8 verwijzingen naar teksten. In het Bronnenboek worden 18 teksten vermeldt over de Romeinse periode. Blok mist er zo'n 10. Vanwaar dat verschil? Gaat het volgens Blok in die teksten niet over Nijmegen? Ik kan het daar volledig mee eens zijn.
Vanaf de Karolingische tijd noemt Blok de jaartallen: 777, 804, 814 (dus maar 3 jaartallen tijdens de regeerperiode van Karel de Grote), 830, 856, 882, 891, 956, 973, 977, 980, 985, 1007, 1012-1018, 1039, 1065-1070, ca.1100, 1125, 1157, 1165, 1169, 1171 en als laatste 1197-1215. De onderstreepte komen niet voor in het Bronnenboek. Blok geeft tussen 777 en 1214 toch 26 teksten waarin het over Nijmegen zou gaan, het Bronnenboek geeft tussen 777 en 1215 ruim 150 teksten waarin het volgens hen over Nijmegen gaat. Vanwaar die verschillen? Kende Blok die teksten niet? Of vond Blok dat het in die teksten niet over Nijmegen gaat?
Als kritiek op het Bronnenboek werd door Albert Delahaye "De Bisschop van Nijmegen" geschreven, in welke titel de grootste flater van het Bronnenboek wordt geëtaleerd, een nieuw benoemde "bisschop" door de "historische paus" Piet Leupen.
In het Bronnenboek van Nijmegen werden de gebruikelijke teksten aangehaald om aan te tonen dat de Karolingische palts wel degelijk in Nijmegen had gestaan. Maar hie zit het nu? Leupen schrijft zelf in Spiegel Historiael van dec.1980 dat in Nijmegen geen Karolingische palts heeft gestaan! Geschreven werd het Bronnenboek niet, slechts "nageschreven", voornamelijk van de Stede-Atlas van F.Gorissen uit 1956, die Leupen echter 'afkraakt' in datzelde artikel in Spiegel Historiael. De auteurs Leupen en Thissen presenteerden Het Bronnenboek om eens en voor altijd alle bronnen aangaande Karolingisch Nijmegen te bundelen en om "van de dooddoeners van Delahaye" af te zijn. In het Bronnenboek voerden zij ook een bisschop van Nijmegen ten tonele, die er echter nooit bestaan heeft. Het bleek bisschop Harduinus van Noyon te zijn. Deze grove blunder wordt in het boek "De Bisschop van Nijmegen" genadeloos afgestraft.
Met de "nieuw benoemde" bisschop van Nijmegen wordt tevens de lang bestaande verwarring tussen Nijmegen en Noyon, die altijd ontkend werd, feilloos bevestigd.
De gangbare historie van Nederland in het eerste Millennium is geen wetenschap, maar slechts methodische naschrijverij.
De historici van de Universiteit van Utrecht (o.a. Hugenholtz, de grootste verdediger van Karolingisch Nijmegen.) distantieerden zich reeds van dit boek. Ook de afwezigheid van prof.dr.W.A. van Es is opmerkelijk, want als Karolingisch Noviomagus valt, dan volgt Dorestad even vanzelfsprekend als onvermijdelijk.
De verdeeldheid in historisch Nederland is tekenend en veelzeggend. Van de in het eerste Bronnenboek genoemde deskundigen trokken drie historici (Blok, Dickmann en Lemmens) zich bij de tweede versie terug. Zij bleken het niet eens met de inhoud van het Bronnenboek en worden in het tweede Bronnenboek niet meer genoemd als "co-auteurs". Het is tekenend en veelzeggend.
De verdeeldheid onder de historici tonen de mythen die bestaan ten aanzien van Karolingisch Nijmegen al aan. De echte kenners onder de historici huldigen zich een dodelijk stilzwijgen. Dat is hun enige weerwoord. Zij kennen de waarheid, maar durven die niet hardop te zeggen, slechts ter voorkoming van eigen reputatieschade.
Alleen degene die nauwelijks op de hoogte zijn van de feiten, blijven de mythen verkondigen als ware geschiedenis. Hoe minder deze goedgelovigen van de feiten op de hoogte zijn, des te feller is hun standvastigheid in het behoud van de mythen. De mythen zijn ook het enige dat zij over de hele Karolingische periode weten, waar ze dan ook graag aan vasthouden. Haal je die weg, dan hebben ze niets, dan staan ze met lege handen. Van twijfel of discussie hebben zij nooit gehoord en daarover willen ze ook niets horen. Die goedgelovigheid zij hen gegund, maar het is geen historische wetenschap.
Net zo min als het je lukt een kleuter ervan te overtuigen dat Sinterklaas niet bestaat, lukt het je ook niet de goedgelovigen ervan te overtuigen dat Karel de Grote niets met Nijmegen te maken heeft gehad.
De Bisschop van Nijmegen die meeliep in de Carnavalsoptocht in Nijmegen, maar won geen prijs. Een profeet wordt in eigen land nooit geëerd!
Ook liep de Bisschop van Nijmegen mee in de Carnavalsoptocht in het Kielegat (Breda) en won daar de eerste prijs in de categorie individuelen.
Met Het Bronnenboek van Nijmegen dachten de professoren Leupen, Bogaers en nog een tiental gerenomeerde historici en archeologen, eens definitief af te rekenen met die dilettant Albert Delahaye. Nou, dat hebben we geweten. Het werd een eclatant succes voor Delahaye. Met het Bronnenboek wordt duidelijk dat zelfs professoren soms geen verstand van klassieke teksten hebben. Met het opvoeren van Hadruinus als bisschop van Nijmegen valt de bodem onder het Bronnenboek uit, maar ook onder de hele geschiedenis van Romeins en Middeleeuws Nijmegen.
Het Bronnenboek toont precies aan dat men in Nijmegen sinds 1955 (!) in zo'n kleine 30 jaar weinig is opgeschoten, want het bewijst helemaal niets. De auteurs kunnen nu wel verklaren dat ze alles nauwkeurig hebben onderzocht en gecontroleerd, maar sommige mensen - archivarissen bijvoorbeeld - zien liever de gegevens in hun context, hetgeen des te klemmender wordt als geconstateerd wordt dat Leupen en Thissen graaf Floris IV in 1234 te Nijmegen in een tournooi laten sneuvelen, terwijl iedereen weet dat dit betreurenswaardig ongeval te Noyon in Picardië plaatsvond.
Het Bronnenboek van Nijmegen werd als volgt gepresenteerd:
Opmerking 1: de plaatsnaam Nijmegen wordt in geen enkele oude bron genoemd. Daarin staat nergens Nijmegen, maar Noviomagus, Niomago en andere variaties, die onjuist zijn toegepast op Nijmegen. Opmerking 2: Welke plaats in Nederland wordt tussen 777 en 1000 wel 70 maal vermeld? Als je de bronnen over Noyon erbij telt, zoals over de bisschop van Noviomagus, kom je wel aan 70. Albert Delahaye heeft inmiddels aangetoond dat bedoelde bisschop van Noviomagus een naam had en Harduinus heette. In Nijmegen werd hij uiteraard met de Germaanse naam Harry aangesproken. Dat hij een heilige was staat zonder meer vast, aangezien hij over de gave van bilocatie beschikte, zodat hij tezelfdertijd als Harduinus te Noyon en als Harry te Nijmegen werkzaam was. De H.Harry wordt aangeroepen voor diverse oogkwalen, zoals scheelheid, kortzichtigheid en woordblindheid. Zijn ijver stelt in Nijmegen echter teleur, vermoedelijk omdat het tot 1979 moest duren aleer men enige aandacht aan hem besteedde en meende genezen te zijn van scheelheid, kortzichtigheid en woordblindheid. Het Bronnenboek bewijst dat die genezing in Nijmegen niet heeft plaats gevonden.
Het hier genoemde 'Bronnenbroekje dat hem hinderlijk boven het hoofd zweeft' is een toespeling op de drukfout in de eerste uitgave, waarin staat Het Bronnenbroek van Nijmegen. Zorgvuldige controle van de teksten heeft blijkbaar ook niet plaatsgevonden.
Opmerking 3: Albert Delahaye komt aan wel 208 teksten waarin Noviomagus en andere variaties vermeld worden. Waarom slaan Leupen en Thissen en die andere 'deskundigen' deze teksten over? Staan ze die al af aan Noyon?
Opmerking 4: Aan de hier genoemde nauwkeurigheid valt danig te twijfel, gezien de vele blunders, zoals door bisschop Harduinus van Noyon een bisschop van Nijmegen maken. Die genoemde kanttekeningen in de tweede (herziene) druk waren slechts nietszeggende excuses voor een aantal blunders waar Delahaye op gewezen had. Je vraag je terdege af hoe deskundige deze 'deskundigen' feitelijk wel waren?
Toch had het Bronnenboek ook medestanders en werd het zelfs geprezen, zoals door G. van Herwijnen in het Tijdschrift voor Geschiedenis (jrg.4, 1983). Van Herwijnen noemde het een nuttig en betrouwbaar hulpmiddel, dat navolging verdient voor andere steden. Nuttig is het zeker nu eindelijk de bewijzen op tafel komen waarop Nijmegen haar geschiedenis baseert, maar betrouwbaar? Met zoveel blunders en zo'n 2100 fouten en overgeslagen teksten? Hij vond het ook terecht dat de samenstellers geen uitvoerige bewijsvoering hadden gegeven, als antwoord op de vraag of met de in de bronnen genoemde plaats inderdaad Nijmegen bedoeld is. Geen bewijsvoering? Maar waarop zijn die opvattingen dan gebaseerd? Herwijnen wijst er stilletjes toch ook nog op dat de samenstellers tekst nr.111, die over de bisschop van Nijmegen gaat, beter niet opgenomen zouden hebben. Hij erkent hier dus het gelijk van Delahaye, al noemt hij dat niet. Over de overige fouten heeft hij het maar niet. Hopelijk hebben niet alleen de studenten veel geleerd, maar vooral ook de professoren die er hun naam onder gezet hebben. Het is wel te hopen dat andere steden dit voorbeeld op deze manier niet gaan volgen. Je vraagt je dit lezend toch af hoe deskundig deze Gerrit van Herwijnen wel is, om zich met deze kwestie te bemoeien waarvan hij laat blijken geen verstand te hebben. Van Herwijnen behoort in elk geval tot de club van traditionalisten die alle fouten in de Nederlandse historische geografie niet zijn opgevallen, inclusief de blunders in Het Bronnenboek van Nijmegen. Ben benieuwd naar zijn eigen publicaties in 'Bijdragen en Mededelingen betreffende de Geschiedenis der Nederlanden'. Als die van eenzelfde niveau zijn heeft historisch Nederland nog meer op te ruimen.
Het Bronnenboek van Nijmegen is een overweldigende bevestiging van het gelijk van Albert Delahaye en toont onmiskenbaar aan dat de traditionele Romeinse en Karolingische geschiedenis van Nijmegen vals is. Wij zijn dr.Piet Leupen c.s. dan ook erg erkentelijk dat nu eindelijk de "bewijzen" op tafel zijn gekomen, waarop de geschiedenis van Nijmegen is gebaseerd. Er blijft niets van over!
Behalve dat de archeologie van Karolingisch Nijmegen blanko is, blijken nu ook de altijd door Nijmegen gebruikte teksten van Noyon te zijn.
In Het Bronnenboek van Nijmegen wordt ook 'het gat van Nijmegen' (dat overigens steeds ontkend werd) glashard bevestigd doordat men tussen 227 en 725 (dat is 5 eeuwen) geen enkele tekst heeft. Slechts de Peutingerkaart wordt nog genoemd die uit de 3e of 4e eeuw of uit de 12e of 13e eeuw stamt: blijkbaar is er nog keuze en weet men het zelf ook niet! Maar de Peutingerkaart is een falsum. Zie de grafiek hieronder. Ook de kroniek van Johannes Smetius, waar Nijmegen nog steeds haar geschiedenis op baseert (lees meer op Verdwenen Bataven) vertoont hetzelfde gat. Die 5 eeuwen worden er zelfs 9 als men de teksten uit de 9e eeuw, die over Noyon gaan, schrapt (zie de groene lijn).
Dat Leupen c.s. uitgaan van nauwkeurig onderzoek en gefundeerde bewijsvoering, blijkt allerminst uit Het Bronnenboek. Daarin staan naast 5 kapitale blunders, ook tientallen fouten bevat. Opvallend en vreemd is ook dat de genoemde hoogleraar Post (zie daar) en zijn artikelen in het Bronnenboek nergens vermeld worden. Blijkbaar zijn de argumenten van Post niet overtuigend geweest. Ze worden in elk geval niet meer genoemd. Post had als kerkhistoricus (als hij nog geleefd had) Leupen er in elk geval op gewezen dat een bisschop in Nijmegen nooit bestaan heeft.
De geschiedenis van Nijmegen begint, na een korte Romeinse bewoning, feitelijk pas in de 10de eeuw. Daarin worden dan wel nog oorkonden genoemd uit de tijd van Karel de Grote en over de Noormannen, maar die gaan allerminst over Nijmegen. Het gaat hierin over Gallia en Francia en Nijmegen heeft nooit in Gallia gelegen en net zo min in Francia. Zie bij de Noormannen.
Met het Bronnenboek wil men in Nijmegen de Karolingische traditie van de stad bevestigen, maar men slaat de drie belangrijkste feiten uit het leven van Karel de Grote over: zijn kroning tot koning der Franken in 768, zijn kroning tot keizer in 800 en zijn overlijden in 814. Ze worden niet genoemd.
Het is nog steeds niet bewezen dat Nijmegen als een Karolingische palts beschouwd kan worden. De summiere schriftelijke aanwijzingen daarvoor slaan duidelijk op Noviomagus-Noyon, de stad waar Karel in 768 gekroond werd wat nergens betwist wordt. Dit is een specifiek probleem voor Nijmegen. Deze verwarring is meer dan 50 jaar geleden ontdekt en publiek gemaakt door Albert Delahaye. Diens ontdekking werd later vooral versterkt door blunders in de publicatie Bronnenboek van Nijmegen (1982), een boek dat onder leiding van prof.dr.Piet Leupen tot stand kwam. Dat dit boek een wanprestatie was, is overduidelijk aangetoond, iedere insider weet het, maar weinigen zeggen het en zijn daarom mede-schuldig aan dit debakel.
"VER BENEDEN ELK WETENSCHAPPELIJK PEIL" is de kwalificatie die Dagblad Trouw, 22 mei 1985 (C.D. van 0osten) aan het Bronnenboek van Nijmegen heeft gegeven. Nu de Katholieke Universiteit eindelijk met de bewijzen en argumenten is gekomen waarop de Karolingische traditie van Nijmegen zou zijn gebaseerd, blijken deze te bestaan uit een opsomming van teksten die zonder enige vorm van wetenschappelijke argumentatie klakkeloos op Nijmegen worden toegepast. Deze "klakkeloosheid" manifesteert zich als beste in de "benoeming " van Harduinus als Bisschop van Nijmegen, een historische blunder en een wanprestatie van de eerste orde!
Weet de Universiteit niet dat het Burgerlijk Wetboek bij wanprestatie ontslag op staande voet toestaat? Maar neen, professor Leupen en zijn co-auteurs bleven mooi op hun leerstoel zitten. Waar zien we dat meer in de wetenschappelijk, de juridische en medische wereld, dat grove fouten niet aan de kaak worden gesteld, maar worden vergoeilijkt door het 'old-boys-netwerk"? Behalve gerechtelijke dwalingen bestaan er dus ook historische dwalingen ofwel sjoemel-geschiedenis.
Maar toch? Was deze blundering de aanleiding om de faculteiten mediëvistiek op de Universiteiten dan maar af te schaffen? Dat had dus juist niet moeten gebeuren, aangezien er nog het nodige werk te doen is met het herschrijven van de ware geschiedenis. Hoewel? Dat heeft Albert Delahaye al uitvoerig gedaan. Lees zijn boeken!
|
Voorbeeld van een tekst uit 850 die (begrijpelijk) niet in het Bronnenboek staat. "Wat zal er geworden van Beauvais? Wat van Noviomagus en de andere voornaamste steden van Gallië? Moeten zij allen ten prooi vallen aan de aanvallen van de Noormannen?" Bron: Chronicon S. Maxentii, Histoire de France, XI, p. 216 (Tekst 247 in De Ware Kijk Op). |
Het "Bronnenboek van Nijmegen" van dr.P.Leupen is gepresenteerd als hèt standaardwerk van de bronnen, waarop de Romeinse en Karolingische geschiedenis van Nijmegen gebaseerd is. Het werd samengesteld door de meest deskundige historici van de Universiteiten van Nijmegen en Amsterdam. De historici van de Universiteit van Utrecht (o.a. Hugenholtz, de grootste verdediger van Karolingisch Nijmegen.) distantieerden zich reeds van dit boek. Ook de afwezigheid van prof.dr.W.A. van Es is opmerkelijk, want als Karolingisch Noviomagus valt, dan volgt Dorestad even vanzelfsprekend als onvermijdelijk. De verdeeldheid in historisch Nederland is tekenend en veelzeggend. Van de in het eerste Bronnenboek genoemde deskundigen trokken drie historici (Blok, Dickmann en Lemmens) zich bij de tweede versie terug. Zij bleken het niet eens met de inhoud van het Bronnenboek en worden in het tweede Bronnenboek niet meer genoemd als "co-auteurs". Het is tekenend en veelzeggend.Voor de visie van Albert Delahaye is het Bronnenboek van Nijmegen een overweldigend succes geworden. Het Bronnenboek bevestigt het gelijk van Albert Delahaye op een even onmiskenbare als overtuigende wijze!
Het overmijdelijke moest eens gebeuren, namelijk dat voor de verdediging van de mythen eens een grote blunder gemaakt zou worden. En dat nu is precies wat in het Bronnenboek gebeurd is, niet één keer, maar een hele rij flaters zijn er te vinden. Met als toppunt van ondeskundigheid de "benoeming" van een bisschop van Nijmegen door de "historische paus" dr. P.Leupen, die hiermee als deskundig historicus heeft afgedaan.
In "Het Bronnenboek van Nijmegen" worden 190 teksten opgevoerd, die moeten aantonen dat het in de citaten genoemde Noviomagus Nijmegen is en niet Noyon. Het is een triest herkauwen van middeleeuws geschrijf geworden, waarbij de auteurs (Leupen en Thissen) zich beroepen op interpretaties van anderen. Eigen onderzoek ontbreekt, aangezien deze teksten bij elkaar geraapt zijn door studenten (zie de inleiding van Het Bronnenboek), wat niet meteen gezien kan worden als deskundige wetenschap. Zelf de bronnen opzoeken en de teksten lezen, maar dan ook alle teksten zonder premature selectie, en in samenhang verklaren wat er staat, dat is historische geografie en juist dàt missen we in het Bronnenboek.
Aangezien Karolingisch Noviomagus dezelfde plaats was als Romeins Noviomagus, moet ook deze naam voor Nijmegen worden weggestreept.
Karolingisch Noviomagus lag in Francia, Romeins Noviomagus lag in Gallië. Er is geen enkel bewijs dat Noviomagus de Nederlandse plaats Nijmegen zou kunnen zijn. Ook een kritische lezing van Het Bronnenboek van Nijmegen leidt tot deze ene conclusie: Romeins en Karolingisch Noviomagus is niet Nijmegen, maar Noyon.
De Bisschop van Nijmegen.
Als reactie op "Het Bronnenboek van Nijmegen" schreef Albert Delahaye het boek "De Bisschop van Nijmegen", waarin hij tekst voor tekst aantoont dat de interpretaties van het Bronnenboek onjuist zijn.Daarop werd door J.E.Bogaers en P.Leupen in Numaga no. 3 van nov.1982 een weerwoord geschreven onder de titel "Nijmegen en de dooddoeners van Delahaye".
Het artikel begint met de verwijzing naar de "waardevolle bijdragen van de hoogleraren R.R. Post en B.H.Stolte", die volgens Bogaers en Leupen reeds vele jaren geleden een afdoende bestrijding van Delahayes denkbeelden hebben geleverd.
Vreemd is het dan, dat uit de artikelen van Post en Stolte niets geciteerd werd in het Bronnenboek, noch dat ze genoemd worden in de literatuuropgave. Zo waardevol waren deze bijdragen blijkbaar toch ook weer niet.
Afbeelding in de kolom hiernaast: een Carnavaleske persiflage op de Bisschop van Nijmegen. De bisschop draagt het vaandel mee voorzien van de Vlaamse leeuw, om vooral aan te geven dat bisschop Harduinus van Noyon-Doornik in Vlaanderen missioneerde.
Prof.Bogaers die deze figuur zag lopen in het Carnaval van Nijmegen schoot er als een haas achteraan om te weten te komen wie zich onder die toog verborg. De betrokken Carnavalist bleef voor hem onbekend, maar wist hem wel te melden dat hij hem niet al te persoonlijk, maar de historische faculteit met 'de bisschop van Nijmegen' op de korrel nam, waarna de professor afdroop.
Nijmegen en de dooddoeners van Delahaye.
De historici aan de Universiteit van Nijmegen weten dat blijkbaar nog steeds niet.....!
Leupen "verdedigt" zijn 'selectie' van teksten als volgt: "We hebben in een aantal gevallen -190- voor Nijmegen gekozen en dus tegen Noyon, en zijn er van overtuigd dat deze lijst in hoofdzaak beantwoordt aan de huidige stand van de wetenschap". Einde citaat. Hoe anderen erover denken, o.a. W.A.Fasel, leest U in het kader hierboven.
In dit citaat erkent Leupen dus twee cruciale hoofdzaken, namelijk dat er wel degelijk een verwarring bestaat tussen Nijmegen en Noyon (iets dat steeds ontkend werd in historisch Nederland) en dat zijn interpretaties in hoofdzaak beantwoorden aan de huidige stand van de wetenschap. Dat deze stand van de wetenschap stil is blijven staan bij hetgeen in de 17e eeuw beweerd werd, iets nieuws is er sindsdien immers niet bijgekomen, wordt echter niet vermeld.
De verwarring die altijd ontkend werd, wordt ook duidelijk in de zin: "Wanneer eind achtste eeuw melding wordt gemaakt van Niumaga of Noviomagi, is de naam vanaf dat tijdstip tot de twaalfde eeuw meestal verbonden aan de palts Nijmegen." Het gebruik van het woord meestal impliceert dat er dus ook een andere mogelijkheid bestaat. En juist deze andere mogelijkheid, deze verwarring tussen Nijmegen en Noyon, die in Nijmegen altijd ontkend werd, is het uitgangspunt geweest van alle studies van Albert Delahaye. Wat zijn uitgangspunt betreft, krijgt Delahaye hier van Leupen dus eindelijk gelijk. De eerste boeken van Albert Delahaye heetten immers "Het mysterie van de Keizer Karel-stad" en "Vraagstukken in de Historische Geografie van Nederland", titels waarmee de grote verwarring van de geschiedenis van Nederland ter sprake werd gebracht.
In zijn repliek op de door Delahaye genoemde blunders in het eerste Bronnenboek, geeft Leupen in het tweede (dus toch herziene) Bronnenboek als verweer aan dat hij "getracht heeft bij de verhalende bronnen allereerst de mening van de auteurs van deze bronnen weer te geven". Als weerlegging van de bisschop van Nijmegen voert Leupen aan dat "de schrijver van de Gesta zich vergist moet hebben" of dat "de bron niet ongeschonden is overgekomen". Het is een typerend standpunt in de traditionele geschiedenis. Op deze manier kun je elke bewering "bewijzen". "In grote lijnen - niet voor iedere vermelding afzonderlijk, daar viel niet aan te beginnen", schrijft Leupen, "hebben wij hierover verantwoording afgelegd in de inleiding tot het Bronnenboek. Wij hebben in een aantal gevallen -190- voor Nijmegen gekozen en dus tegen Noyon, en zijn er van overtuigd dat deze lijst in hoofdzaak beantwoordt aan de huidige stand van de wetenschap", aldus Leupen. Voor de uitleg over "voor Nijmegen gekozen en tegen Noyon" en "de huidige stand van de wetenschap": zie eerder op deze bladzijde.
De vraag blijft natuurlijk interessant en relevant, waarom een universitair college en universitaire wetenschappers bij een universitaire publicatie "niet voor iedere vermelding afzonderlijk" een verantwoording -noem het een toelichting- gegeven hebben, omdat "daar niet aan viel te beginnen". Er niet aan viel te beginnen? Hoezo niet? Wegens tijdgebrek? Wegens geldnood? Uit gemakzucht? Of was het wegens onwetendheid of misschien wegens onmogelijkheid? Waarom slaagt Albert Delahaye er in zijn eentje wel in om elke tekst van Het Bronnenboek van commentaar te voorzien en valt er wat Leupen betreft "niet aan te beginnen"? Zelfs niet met een heel universitair college en een dozijn studenten achter zich?
Voor de Romeinse tijd gaat het Bronnenboek helemaal af op de opvattingen van prof. J.E. Bogaers. Van de 18 genoemde bronnen komt de interpretatie 13x voor rekening van Bogaers. Dat Bogaers onvolledig is en de tekst bijvoorbeeld niet vertaald wordt of de vindplaats van de bron niet wordt vermeld, is blijkbaar niet bezwaarlijk. Maar het achterhouden van gegevens is verre van wetenschappelijk! Alsof er iets te verzwijgen is. Als deze gegevens wel bekend zijn, wordt meteen duidelijk dat alle interpretaties van Bogaers onjuist zijn. Als de vindplaats van de Romeinse gedenkstenen niet vermeld wordt, getuigt dat verre van een wetenschappelijke aanpak. Voor deze details verwijs ik naar het hoofdstuk over deze 18 Romeinse (en één Griekse) bronnen.
Opmerking:
Ten aanzien van de wegen op de Peutingerkaart die van Noviomagus naar Colonia Agrippina lopen, wordt in de "Bisschop van Nijmegen" nog de traditie gevolgd. In zijn in 1997 postuum uitgebrachte studie "De Peutingerkaart en het Itinerarium Antonini van Frans-Vlaanderen" geeft Albert Delahaye een nieuwe zienswijze. Hij was al langer van mening dat ook deze wegen niet vanaf Nijmegen over Limburg en over Duitsland naar Keulen gelopen hebben. Alleen heeft hij voordat hij dit kon publiceren, de bewijzen moeten verzamelen en beschrijven. Dat is in genoemde uitgave gebeurd en derhalve zal het gedeelte van "Nijmegen" naar "Keulen" verplaatst moeten worden naar Noord-Frankrijk en wel van Noyon naar Avesnes-sur-Helpe, dat het Agrippina was dat behoorde bij de Limes Germanicus uit de 4e eeuw.
