Zie hiernaast de belangrijkste bevindingen..... voor een snel overzicht!
ARCHEObrief is het vakblad voor de Nederlandse Archeologie en een uitgave van de Stichting voor de Nederlandse Archeologie (SNA) en uitgeverij Matrijs. Per jaar verschijnen 3 of 4 nummers.
In 2017 is Archeobrief (na 20 jaargangen) opgeheven en gaat met Westerheem samen verder als Archeologie in Nederland. Zie daar.
In de citaten hiernaast wordt Archeobrief gevolgd door het nummer en het jaar, waardoor het gemakkelijk terug te zoeken is.
Vanwege het overzicht en de leesbaarheid zijn alle artikelen (per jaar) genummerd. Deze nummering kan wijzigen als er nieuwe citaten worden tussengevoegd.
In veel artikelen is nogal vaak sprake van veronderstellingen en speculaties, aangezien de achterliggende redenen van tijd, plaats en herkomst van een archeologisch relict niet bekend zijn. Prikt men eenmaal de speculaties door, dan blijken veel bevindingen feilloos aan te sluiten bij de visie van Albert Delahaye.
Een speculatie is volgens Van Dale 'een beschouwing die uitgaat boven het feitelijk of logisch bewijsbare'.
Verder terug dan 2004 ging mijn abonnement niet. Wie heeft er nog oudere jaargangen vanaf 1996? Ik houd mij aanbevolen ze over te nemen.
Opzienbarende archeologische bevindingen die de visie van Albert Delahaye onweerlegbaar bevestigen.
In de algemeen aanvaarde opvattingen over de aanwezigheid van Romeinse legioenen in Nederland, zijn steeds enkele veronderstellingen gehanteerd, die in de archeologie geen bevestiging vonden. Na intensief onderzoek blijken een aantal uitgangspunten foutief geweest te zijn. Albert Delahaye heeft er eerder op gewezen in zijn boeken, maar zijn argumenten werden steeds weggewuifd omdat "het in de aanvaarde historische opvattingen niet paste". De algemeen aanvaarde opvattingen dienen nu herzien te worden, wat enkele grote consequenties heeft.
Het is onthullend wat archeologen en historici in hun artikelen schrijven. Wanneer trekken ze hier de onvermijdbare conclusies eens uit?
De archeologie blijkt allerminst onfeilbaar te zijn. Er is sprake van de nodige twijfel en discussie. Zie de voorbeelden hieronder.
Een duurzame Romeinse grens. Archeobrief 1, maart 2008, p.29 e.v.
De auteurs van dit artikel stellen de traditionele geschiedenis van de Romeinse Limes in een geheel ander daglicht. Zij geven terecht aan dat dit een geheel ander licht kan werpen op de reden voor het ontstaan van deze linie. Het betekent wel dat alle aanwijzingen voor de geschiedenis van de grenszone opnieuw zorgvuldig moeten worden geanalyseerd, wat zij ook als een zeer terechte conclusie vermelden.
De auteurs komen tot de volgende bevindingen:
- de Rijn was "slechts" een bewaakte transportroute en geen verdedigingsgrens;
- de forten liggen relatief dicht op elkaar, op onregelmatige afstand;
- buiten de oeverwallen lag een enorm uitgestrekt en onbegaanbaar veengebied;
- het castellum in Alphen a.d.Rijn is aangelegd in een zeer zompige laagte;
- bij de bouw van barakken werd allerlei bouwmateriaal door elkaar gebruikt zonder enige voorkeur;
- de eerste doorgaande weg van Utrecht naar de kust stamt uit 99/100 na Chr.;
- het gebruikte eikenhout werd aangevoerd vanuit Duitsland;
- de fortenreeks zijn niet in of na 47 gebouwd, maar al eerder;
- de bouw van de castella in de Rijndelta wijken af van andere forten;
- er valt een grote variëteit aan bouwtechnieken op bij een vergelijking tussen de vroegste forten in Vechten, Utrecht, Woerden, Bodegraven, Alphen a.d.Rijn en Valkenburg;
- bij alle castella zijn na herbouw nog steeds opvallende verschillen in de bouwtechniek te zien;
- er is kennelijk geen standaard ontwikkeld bij de grootscheepse herbouw;
- bovendien valt op dat de Flavische wallen in sommige forten continuïteit in de bouwwijze tonen en in andere juist een breuk;
- de castella zijn niet continue bezet geweest, maar zijn alleen gebruikt voor 'politionele acties';
- het aantal soldaten is in het begin van de tweede eeuw sterk teruggelopen;
- er waren in de eerste eeuw om en nabij 5000 militairen in de Rijndelta gelegerd;
- nauw hiermee verbonden is de vraag hoe Rome met non-militaire middelen haar belangen tegenover deze externe volkeren kon doorzetten.
Deze zeer terechte conclusie staat echter wel haaks op de traditionele opvattingen over de geschiedenis van de Romeinen in ons land, waarbij altijd sprake is geweest van een vanuit Rome verordoneerde doelbewuste geplande aanleg van forten langs de Rijn, volgens een vast patroon en een vaste bouwwijze, de z.g. LIMES GERMANICUS ter bescherming van het Romeinse Rijk tegen invallen van Germaanse stammen. De bevindingen van de betreffende auteurs komen wonderwel overeen met de visie van Albert Delahaye, die ons land steeds als het "Agri Decumates" van Tacitus beschouwde, waar slecht Romeinse veteranen zich vestigden en waar ook nooit al die Germaanse volkeren zijn binnengevallen en die zich er ook nooit gevestigd hebben, omdat ze er al woonden.
Het komt ook overeen met de archeologische vondsten van Romeins in een beperkte strook in het midden van ons land. Waar was het achterland van deze Rijksgrens? Wat viel er te verdedigen tegen de invallen van Germaanse stammen? Waar woonden die Germaanse stammen in ons land, waar de Romeinen zo bevreesd voor waren? Volgens A.W.Byvank en W.A.van Es (zie de verwijzing) woonden er geen Germaanse stammen ten noorden van de Rijngrens. Hun woonplaatsen zijn ook nooit gevonden.
Indien men al deze aanwijzingen voor de geschiedenis van de grenszone opnieuw zorgvuldig analyseert, zoals de schrijvers menen dat noodzakelijk is, kan men slechts tot de conclusie komen dat de visie van Albert Delahaye de enig juiste is.
Deze bevindingen in Archeobrief sluiten feilloos aan bij de opvattingen van dr. W.A. van Es zoals die te lezen in zijn boek "De Romeinen in Nederland". Op blz. 42 en 45 lezen we: "Meer details zijn niet bekend en het blijft bij vermoedens. Ons land wordt door contemporaire geschiedschrijvers doodgezwegen. Het wordt eentonig. Over bemoeienis van de Romeinse politiek met ons land zijn weer geen bijzonderheden bekend".
"Onze kennis omtrent het Nederlandse stuk van de limes vertoont nog enorme hiaten" schrijft hij op blz. 99. "Het Romeins in Nederland is allerminst van internationale allure geweest", en op blz. 131 lezen we: "Romeins Nederland is nimmer de eer van een colonia waardig geacht!".
Ook onze grootste villa's zijn in verhouding tot die uit andere rijksdelen eenvoudig. Daarin weerspiegelt zich de betrekkelijke soberheid van de Romeins Nederlandse bevolking (p.281).
Overigens wordt de in Nederland graag gebezigde term 'Limes' in geen enkele klassieke tekst genoemd. Het is een verzinsel van latere historici om vooral de verdedigbare grens te onderstrepen. Maar zoals hierboven aangegeven viel er niets te verdedigen. Er ging geen enkele dreiging uit van de volkeren ten noorden van die grens, een constatering die ook A.W.Byvanck en W.A.van Es al hadden vastgesteld.
Archeologische impressies en reconstructies. In het spanningsveld tussen feit en interpretatie. De schoolplaat met zijn woeste Germanen of plunderende Vikingen werd gezien als voorbeeld hoe het niet moest. Reconstructies en impressies hoorden volgens de gangbare opvattingen zeker niet thuis in wetenschappelijke publicaties, maar ook niet in de betere publieksboeken.
Commentaar: Uit dit artikel blijkt dat schoolplaten en andere tekening te vaak gebaseerd zijn geweest op interpretaties van interpretaties. Ze geven vaak een verkeerd beeld van de veronderstelde werkelijkheid, maar gan wel een eigen leven leiden. Als voorbeeld kunnen we de schoolplaat van Isings nemen, waarbij St.Willibrord afgebeeld wordt op een paard. (Zie afbeelding hiernaast). Deze afbeelding is ook gevolgd in het standbeeld van St.Willibrord in Utrecht. Ook de op deze plaat afgebeelde kerk is puur verzinsel en geeft een totaal verkeerde beeld van die tijd (8ste eeuw). St.Willibrord was een Benedictijn en die had geen paard. Het paard was slechts in bezit van de machthebbers. Maar dit beeld werd 'noodzakelijk' om het grote missiegebied van St.Willibrord te verklaren. Zonder paard was dat omvangrijke missiegebied van Denemarken tot Luxemburg niet te bereizen.
Commentaar: dat limes in de kop van dit artikel schijngedrukt is, is veelzeggend, maar begrijpelijk als je het hele verhaal leest. De LIMES bestond in feite helemaal niet. De gangbare interpretatie wordt ter discussie gesteld. Vervolgens wordt gesteld dat de regio waarschijnlijk en min of meer continu bewoond geweest is, ofwel twee voorbehoudens in één zin. Het 'ligt het voor de hand' en 'een verband te leggen' en 'misschien' zijn geen bewijzen, maar speculaties. Hier lees je dus duidelijk dat de aanwezigheid van Traianus en Hadrianus in Nederland nooit bewezen opvattingen zijn. 
